Buna istinaden birden fazla işyeri aracılığıyla primi ödenen her işyerinden prim ödemesi ayrı ayrı yatacağından emekli maaşıda ona göre yüksek olacaktır.
Bundan Dolayı birden fazla işyeri tarafından yatırılan SSK primlerinin emeklilik açısından hem prim günü hem de kazanç miktarı olarak yansımaktadır.
SSK primi tavanı (halen 5.762,40 TL) kadar olan sigorta primi ve gün sayısı (en fazla 30 gün olarak) dikkate alınacaktır.(30 gün olarak) dikkate alınıyor.
Emekli maaşı olarak bağlanacak miktar iki ölçüte tabidir;
Emekli Maaşı Nasıl Artar
Bunlardan ilki emeklilik tarihi itibarıyla güncel olan ortalama kazanç, diğeri de aylığın bağlanma oranıdır.
Ortalama aylık kazanç hesaplaması, yıllar itibariyle SSK,EmekliSandığı,Bağ-Kur veya Banka Emeklilik Sandıklarına bildirimi yapılmış/borçlanılmış olan sigorta primine esas kazançların (matrah) her yılın enflasyon ve büyüme oranının % 30′undan oluşan güncelleme katsayıları ile emeklilik tarihine kadar güncellenmesinden sonra toplam prim ödeme gün sayısına bölünmesi ve çıkan rakamın 30 ile çarpılmasıyoluyla hesaplanmaktadır.
Ortalama aylık kazancın bu şekilde bulunması ile 1/10/2008 tarihi sonrasında ödenen primler için geçerli olmakta olup,her 3 statü (SSK, Bağ-Kur ve Emekli Sandığı) için de geçerliliğini korumaktadır.
Ortalama aylık kazanç,2000 yılından önce ve 2000-1/10/2008 dönemine denk geliyor ise sigortalılık statüleri farklı şekilde hesaplanmaktaydı.
Aylık bağlama miktarı ise,1/.10/2008 tarihinden önce sigortalı işte çalışanlar için ilk 3600 günün (10 yılın) her 360 günü (her tam yılı) için % 3,sonraki her 360 için ise %2 olarak dikkate alınarak hesaplanmaktadır.
Aylık bağlanma oranı da ortalama kazançta yapıldığı gibi 1/10/2008 tarihi öncesinde değişik dönemler için farklı şekilde hesaplanmaktaydı.
Emekli aylığının bu iki yöntemi yukarıda belritlen durumların hangisi ise,
“Aylık= Ortalama Aylık Kazanç x Aylık Bağlama Oranı” formülüyle bulunmaktadır.
Emekli aylığının yüksek bağlanabilmesi için,hem sigorta primine esas olan kazancın yüksek olması (tavandan veya tavana yakın miktardan bildirilmesi),hem de kişinin aylık bağlanma oranın yüksek olması lazımdır,bu da prim ödeme gün sayılarının yüksek olması esastır.Zira,fazladan her ödemesi yapılan 360 günlük oranı 2 puan artırıyodur.
Dolayısıyla,çalışanlar emekli aylıklarının yüksek gelmesini istiyorlarsa,hem çalışmalarının her dönemini kayıtlı (sigortalı) geçirmeleri,hem de sigorta primlerinin gerçek kazançları üzerinden olması gerekmektedir.
Sosyal güvenlik reformu ile gelen emeklilik,şahısların uzun süreli çalışmaları ve bu süre zarfında da primlerinin yüksekten ödenmesi üzerine oluşturulmuştur.
Özellikle,SSK sigortalılık statüsüne tabi olanların emeklilik şartlarından olan asgari prim ödeme gün sayısı ile emeklilik yaşı arasındaki makas açılarak, kişilere bir anlamda prim ödeme gün sayısını doldurduktan sonra da kayıtlı çalışarak aylık bağlama oranlarını yükseltmeleri şeklinde yönlendirmede bulunulmuştur.
Bu durumu bir örnek ile açıklayacak olursak:
20 yaşında SSK’lı2010 yılında işe başlayan erkek bir şahıs,devamlı çalışması halinde asgari prim ödeme gün sayısını 20 yıl sonra (7200 prim ödeme gün sayısı) dolduracak ve kişi 40 yaşında olacaktır. Bu kişinin, çalışmayı bırakması durumunda maaş bağlama oranı (20x%2) % 40 olacaktır ve emeklik yaşı (60 yaş) için de 20 yıl daha bekleyecektir.Bu kişinin ortalama aylık kazancının 1.000 TL olduğu düşünüldüğünde emekli aylığı 1.000 TL X%40=400 TL olacaktır.
Bu duruma karşı söz konusu şahsın emeklilik yasşına kadar kayıtlı çalıştığı düşünüldüğünde,toplam 14400 prim ödeme gün sayısına göre aylık bağlama oranı (40x% 2) %80’ne çıkacak,emekli maaşı da 1.000 TLX%80=800 TL oluşacaktır.
Burada önemli bir durum da,emekli aylığı hesabında diğer çarpan,ortalama aylık kazancın azalmaması için emeklilik için gerekli olan asgari prim ödeme gün sayısı sağlandıktan sonra primlerin yüksekten,en azından eski seviyesinden ödenmesi gerekecektir.
Zira,aylık hesabı için aylık bağlanma oranı,ortalama aylık kazanç ile çarpılıp bulunduğundan, çarpandan biri yükselse de diğerinin azalması çarpan etkisini tam olarak göstermeyecektir.
Görüldüğü üzere,emekli aylığının hesaplanması basit bir matematiksel işleme dayanıp,bu işlem sonucunda hesabın yüksek olması kanuni yolların dışında tutulup,bizati sosyal güvenlik sistemine bağlı olanlarda geçerlidir.O nedenle kayıt dışı çalıştırılmamaya çalışılıp,bunun takibini yapmak “yüksek emekli aylığı” manasını geliyor.
