Özel sektörde sendikasız olarak çalışan bu 12 milyon işçinin yüzde 40’ını yani yaklaşık 5 milyonunu da asgari ücretli çalışanlar oluşturuyor.
Aslında, bu 5 milyon işçinin belki yarıya yakın kısmını da asgari ücretten çok daha fazla ücret aldıkları halde sırf işverenlerinin daha az prim ve daha az vergi ödeyelim diye asgari ücretten bildirdiği kişiler oluşturuyor.
Dolayısıyla bu yazımızda anlatacaklarımız, asgari ücretli bir işçiden ziyade asgari ücret üzerinden ücret alıyormuş gibi bildirilen işçilerin hepsini, yani beş milyon çalışanın tamamını ilgilendiriyor.
…
İşçi hastalandığında rapor parasını hangi durumlarda alabilir?
İşçinin hastalık sebebiyle çalışamaması halinde, rapor parası alabilmesi için iş göremezliğin başladığı tarihten başka bir ifade ile raporun başladığı tarihten önceki bir yıl içinde kendi adına en az doksan gün kısa vadeli sigorta primi bildirilmiş olması gerekiyor.
Raporlu işçiye rapor parası ödenmesinin bir diğer şartı da raporlu olduğu süre içinde çalışmaması ve çalışmadığına dair bildirimin işvereni tarafından SGK’ya yapılması.
Bu şartlar oluştuğu takdirde, üç gün veya daha fazla rapor alman işçiye, raporun üçüncü gününden başlayarak rapor parası ödenecektir.
..
Rapor parası nasıl hesaplanır?
İstirahatlı olması nedeniyle çalışamayan işçinin öncelikle günlük kazacı hesaplanır. Günlük kazanç, raporun başladığı tarihten önceki oniki ayın son üç ayında, sigortalı adına Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirilmiş olan prime esas kazançların, bu süredeki gün sayısına bölünmesi suretiyle bulunur.
Örneğin 25/6/2015 tarihinden itibaren 10 gün rapor almış bir işçinin,
2015/Mayıs ayındaki gün ve kazancı: 30 gün, 1.790,00 TL
2015 /Nisan ayındaki gün ve kazancı : 20 gün, 1.120,00 TL
2015/Mart ayındaki gün ve kazancı: 30 gün 1.650,00 TL olduğu düşünüldüğünde,
Üç aylık süredeki toplam kazancı 1.790,00 + 1.120,00+ 1.650,00 = 4.560,00 TL
Üç aylık süredeki toplam gün sayısı : 30 + 20 + 30 = 80 gün olacaktır.
Günlük kazancı ise 4.560,00/80= 57,00 TL olacaktır.
İşçiye son üç ay içinde ücretinin dışında prim, ikramiye gibi ücret dışında bir ödeme yapılmış ise o takdirde günlük kazanç, ücret toplamının ücret alınan gün sayısına bölünmesiyle hesaplanacak günlük kazanca, % 50 oranında bir ekleme yapılarak bulunan tutardan çok olamayacaktır.
Günlük kazanç bu şekilde belirlendikten sonra raporlu işçiye, yatarak tedavi görmüş ise raporun üçüncü günden başlanılarak günlük kazancının yarısı, ayakta tedavi görmüş günlük kazancın üçte ikisi tutarında rapor parası ödenir.
Bu durumda 25/6/2015 tarihinden itibaren 10 gün rapor alıp, ayakta tedavi görmüş ve günlük kazancı 57,00 TL olan işçiye,
57 / 3 * 2 = 38,00 TL günlük iş göremezlik ödeneği
38,00 * 8 = 304,00 TL ödenecek toplam iş göremezlik ödeneği ödenecektir.
…
Asgari ücretli işçi ne kadar rapor parası alır?
2015 yılında asgari ücret, yılın ilk altı aylık dilimi için günlük 40,05 TL, ikinci altı aylık dilimi için 42,45 olarak belirlenmiştir.
Buna göre, asgari ücretli işçi için rapor parasının ödenmesi sırasında rapor başlangıç tarihinden önceki son üç aylık süredeki kazancına bakılavaktır.
Örneğin,19/8/2015 tarihinde 15 gün rapor almış bir asgari ücretlinin son üç aydaki gün ve kazançlarının;
2015/Temmuz ayındaki gün ve kazancı: 30 gün, 1.273,50 TL
2015 /Haziran ayındaki gün ve kazancı : 30 gün, 1.201,50 TL
2015/Mart ayındaki gün ve kazancı: 30 gün 1.201,50 TL olduğu düşünüldüğünde,
Üç aylık süredeki toplam kazancı 1.273,50 + 1.201,50 + 1201,50 = 3.676,50 TL
Üç aylık süredeki toplam gün sayısı : 30 + 30 + 30 = 90 gün olacaktır.
Günlük kazancı ise 3.676,50 / 90 = 40,85 TL olacaktır.
Bu durumda 19/8/2015 tarihinden itibaren 15 gün rapor almış ve günlük kazancı 40,85 TL olan işçiye,
*Ayakta tedavi görmesi halinde;
40,85 / 3 * 2 = 27,23 TL günlük iş göremezlik ödeneği
27,23 * 13 = 353,99 TL geçici iş göremezlik ödeneği ödenecektir.
*Yatarak tedavi görmesi halinde;
40,85 /2 = 20,43 TL günlük iş göremezlik ödeneği
20,43 * 13 = 265,59 TL geçici iş göremezlik ödeneği ödenecektir.
HAZIRLAYAN: YAŞAR AYDIN
